Her yıl Türk Tırları tarafından yaklaşık 8.000 ikili taşıma yapılan ayrıca Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan’a gitmek için 4.000 transit geçiş yapılan Özbekistan yolu Türk ihracatına kapandı.
Belge bittiği için taşımacılar ihracat yüklerini alamazken yükünü almış olan 150 araç Gürbulak Gümrük Kapısında çaresizce izin belgesi bekliyor. Türkiye’ye taahhüt ettiği 12.000 belgenin 3.000 adedini bugüne kadar teslim etmeyen Özbekistan’da Devlet Başkanı İslam Kerimov’un vefatından sonra belge istenecek muhatap da bulunamıyor.
Uluslararası Nakliyeciler Derneği İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener; “Özbekistan’ın Türk araçlarının kullanımı için mutabakata varılmış olan yıllık geçiş belgesi kotası 12.000 adet. Ancak Özbek tarafı bu belgelerin 8.000 adedini göndermişti. Temmuz ayında bu belgeler bitti. Bakanlığımız ve Özbekistan’daki diplomatlarımızın çabalarıyla 1.000 adet belgemizi de alabildik ancak bu miktar bir ay içinde tükendi” dedi.
Araçların günlerdir Gürbulak gümrük kapısında perişan durumda ifade eden Fatih Şener, “Daha önce bu tip durumlarda zorlukla da olsa belge temin edilebilirken Özbek Devlet Başkanı Sayın Kerimov’un vefatından sonra Özbekistan tarafında konuya duyarlılıkla yaklaşan muhatap bulma imkanı kalmamış durumda. Tek bir gerçek var ihracatımız bundan büyük zarar görüyor” şeklinde konuştu.
Ülkemizin Özbekistan’a ihracatının 500 milyon Dolar olduğunu ve bir o kadar ihracatın da gerçekleştirilebilmesi için Özbekistan’ı transit geçmek zorunda olduğunu hatırlatan Şener; “Şu anda Gürbulak Sınır Kapısında 150 araç ihracat yükü ile Özbekistan belgesi olmadığı için bekliyor. Ayrıca, birçok taşımacı da yüküyle birlikte yollarda mağdur olmamak için ihracat yüklerini almıyor” dedi.
“Okyanusu geçip, derede boğuluyoruz”
UND İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener, “İhracat ile kalkınan ülkemiz için durum anlaşılabilir değil. Bu tam anlamıyla okyanusu geçip derede boğulmak demektir. Bin bir güçlükle yapılabilen ihracatın taşınamaması sebebiyle yollarda kalması, gidememesi akıl alır bir şey değil. Sen götüremezsen, götüren biri çıkar. Bölgede İran, Rusya gibi ülkeler var onlar da aynı pazara ihracat yapmaya çalışıyor. Bu zorluklar diğer ülkelerin pazarı ele geçirmesine sebep olacak.
Özbekistan Devlet Başkanı Sayın Kerimov’un vefatından sonra bir muhatap bulup belgeleri temin edebilmiş değiliz. Bu ülke bir Avusturya veya Macaristan değil, çok yakın ilişkilerimiz olan Özbekistan! Bir an önce ihtiyaç duyulan belgeler temin edilip ihracatın önü açılmalıdır. Burada söz konusu olan sadece Özbekistan değil, Özbekistan transit geçilerek gidilen Kırgızistan, Tacikistan ve Kazakistan ülkelerine olan ihracatımız da durmuştur” dedi.
Bu zorluklar Özbekistan ekonomisine de zarar veriyor
“Özbekistan ve ardı ülkeler ile olan ticaretimizi durma noktasına getiren geçiş belgesi sorununun kime faydası olduğu bilinmediği gibi zararlarının Türkiye ve Özbekistan ekonomilerine olduğu kesindir” diyen Şener, sözlerini şöyle tamamladı:
“Türkiye ile Özbekistan arasındaki karayolu taşımacılığının, önündeki engellerin kaldırılması ve hızının artırılması Özbekistan ve Türkiye ekonomilerinin, dünya ekonomisine entegrasyonu sürecini hızlandıracak, Özbek ve Türk ürünlerinin dünya pazarlarına daha rekabetçi şartlarda ulaşmasını sağlayacaktır. Özbek dostlarımızı taşımacılığın önündeki engelleri kaldırarak ülkelerimiz arasında ticaretin önünü açmaya davet ediyoruz.”